Mona Vetsch mussa persunas che n'èn uschiglio betg en la publicitad

L’emissiun da SRF «Mona mittendrin» metta en il center ambients da viver apparentamain quotidians e mussa destins singulars da la societad svizra.  

Mona Vetsch, la reportra da SRF, n’ha nagin’idea tge che spetga ella: «Igl è propi uschia. Jau vegn adina puspè dumandada, sche jau na sappia propi betg, nua ch’i giaja. Ma precis quai è gea la fascinaziun, da sa tschentar cumplainamain nunpreparada en in nov lieu. Tala moda n’inscuntran ins betg be novas persunas e lur ambient da viver, ma era las atgnas temas ed ils agens pregiudizis.»  

Uschia stat «Mona mittendrin» tar il dentist a la Langstrasse, al post da distribuziun da l’organisaziun Maisa magica, en la neonatologia u en ina claustra. E cun ella guarda l’aspectatura, l’aspectatur sur sia spatla e suonda ella, cura ch’ella reagescha plain mirveglias e tuttina era discharmanta e sincera.  

Sco en la claustra, cura ch’ella di: «Jau na crai betg en Dieu.» U tar persunas che vivan senza possess privat: «Quai chat jau curius, da viver tut senza agens daners.»  

La mirveglia salva il suramaun, Mona vul savair e dumogna immediat da svegliar interess per temas da la societad che van savens a perder en il mintgadi dominà da las novitads las pli actualas. Tgi sa propi exact cun tge che persunas tar la Spitex han atgnamain da sbatter mintga di? Tgi sa propi co ch’igl è da stuair cumprar il pli impurtant cun be paucs daners ed uschè bunmartgà sco pussibel? 

Vita da mintgadi surprendenta da persunas visavi

«Nus vulain crear visibilitad», di Mona Vetsch. «Per persunas e lur ambient da viver che na stattan uschiglio betg en la publicitad.» Betg las lingias grassas e la sensaziun stattan en il focus, ma il mintgadi normal ‒ e savens surprendentamain ‒ interessant. D’ina camiunista per exempel u d’in lavurer che dismetta rument e stat durant sia lavur sin il stgalim, cura ch’il manischunz da l’auto da sport da luxus sto spetgar davos el.  

Avant tschintg onns han Mona Vetsch ed ils producents da DOK Markus Storrer e Samuel Bürgler sviluppà l’emissiun. L’entschatta dal 2024 vegn emessa la 50avla emissiun. Ina giada il mais, mintgamai la mesemna saira, prenda Mona or da la «blackbox» – ina stgatla naira – indicaziuns davart il nov lieu che l’equipa da producziun ha chattà e retschertgà. In’equipa da quatter schurnalistas e schurnalists da DOK alterneschan per realisar «Mona mittendrin». Perquai saja il spectrum da temas uschè vast, di Mona.  

Il giavisch da sa barattar e da gidar urgentamain

Spezialmain bleras reacziuns ha chaschunà sco ultim la reportascha davart persunas pertutgadas da la povradad. Il destin d’ina pensiunista che tgirava ses um ed è, malgrà prestaziuns supplementaras, vegnida en paupradad d’attempads, ha commuventà il public. In aspectatur ha lura lantschà in crowdfunding e rimnà passa 60’000 francs. La pensiunista ha pudì pajar ses daivets e realisar in siemi ch’ella ha gì gia daditg: in viadi cun il tren tras la Svizra. Mona precisescha: «Noss intent n’è betg da rimnar daners. Ma sch’ina emissiun po evocar uschè bler, ans legra quai fitg.» 

En las medias socialas e sin YouTube sa baratta Mona Vetsch era persunalmain cun aspectaturas ed aspectaturs. Tar temas emoziunals sco la reportascha da la neonatologia partan blers lur atgnas experientschas: «La reportascha empatica ha mussà a mai che l’elavuraziun persunala n’è anc betg a fin.» u: «a La funcziun da commentaris pussibilitescha ina discussiun ed il medem mument sustegn vicendaivel per quellas e quels che han fatg tras situaziuns sumegliantas. 

Savens van ils destins er a la moderatura sut la pel: ina da las pli grevas emissiuns per Mona Vetsch è probablamain stada quella en l’oncologia d’uffants, quai ha la fatscha braginta da la reportramussà. Era quai pussibilitescha il format. «Igl è cler che jau na sun betg be da viadi sco reportra, mabain era sco uman. Quai è era bun uschia.» 

Daniela Huwyler, zercladur 2023