Il servetsch supplementar che collia ils umans cun la vita

Crimis cun suttitels – quai signifitga per umans senza udida d’esser ina part da la societad. Perquai sajan las stentas da la SRG SSR en questa direcziun fitg impurtantas, di la Federaziun svizra dals surds.

Victor Büser è surd dapi la naschientscha. Oz è el maridà – cun ina dunna surda. El ha trais figlias, la giuvna è era surda.

Il fatg ch’el n’auda betg n’al ha betg impedì da daventar electricist e da sa perfecziunar al mainagestiun, da manar in hotel per seminaris e da presidiar oz l’Associaziun basilaisa per las persunas senza udida.

La saira guarda Victor Büser gugent televisiun: «Jau guard films romantics e qua e là documentaziuns e reportaschas. Grazia als suttitels poss jau giudair quests films», di el ed agiuntescha che bunamain tut las purschidas da Netflix sajan medemamain disponiblas cun suttitels, surtut las serias davart medischina ed istorgia.

Quellas han dentant in pitschen dischavantatg. Ils suttitels n’èn betg colurads sco quels che la SRG SSR porscha per gronda part. Suttitels colurads han l’avantatg che la colur correspundenta gida las persunas senza udida e las persunas cun donns da l’udida d’attribuir ils texts a las figuras. In ulteriur servetsch supplementar nizzaivel èn ils suttitels che explitgeschan quai che capita davosvart, p.ex. «in isch sbatta», «ins auda sajets», «ins auda musica» u «in pop sbragia».

Grazia a la nova tecnologia HbbTV han oz er umans senza udida in access senza barrieras als programs da televisiun. L’abreviaziun in pau cumplitgada stat per «Hybrid broadcast broadband TV», pia in apparat da televisiun ch’è collià cun l’internet e furnescha purschidas supplementaras durant l’emissiun. Sin fundament da la cunvegna tranter la SRG SSR e las federaziuns crescha ultra da quai cuntinuadamain il dumber da las emissiuns cun suttitels. 84 pertschient dals programs da televisiun – quai correspunda a 49’014 uras – èn vegnids emess il 2023 cun suttitels per persunas cun impediments d’udida.

Gian Reto Janki è surd dapi ses segund onn da la vita. El ha gì ina meninghitis che ha manà a la surdadad. «Jau guard la ‹Tagesschau› gugent en la lingua da segns. Ulteriuras emissiuns sco crimis, la ‹Rundschau›, ‹10vor10› u films documentars guard jau cun suttitels», scriva el.

El stima ordvart che la SRG SSR è sa cunvegnida ensemen cun la Federaziun svizra dals surds da suttitular fin il 2027 tut las emissiuns redacziunalas emessas en il broadcast (TV). Per la maioritad dals umans senza udida è la lingua da segns lur lingua materna. Per emissiuns d’infurmaziuns èsi perquai d’avantatg, sche cuntegns cumplexs vegnan translatads en la lingua da segns. L’entira

Las ultimas barrieras tecnicas
Era l’anteriur directur da la Federaziun svizra dals surds, Harry Witzthum, beneventa las stentas da la SRG SSR da promover e d’augmentar la purschida da televisiun senza barrieras: «Igl è impurtant ch’ils umans senza udida na vegnian betg exclus dals temas che commovan la societad. Entant ch’ina seria è per nus spir divertiment, permetta quella ad umans cun questa restricziun da participar a la vita sociala cun tut sias tematicas. Uschia pon els prender part a las discussiuns e na sa sentan betg exclus.»

Var 10’000 fin 20’000 persunas èn cumplettamain senza udida, bundant in milliun patescha da donns da l’udida. L’ultima gruppa pertutga surtut persunas pli attempadas che perdan plaun a plaun lur udida. Ubain umans che han in donn da l’udida pervi d’in accident u perquai ch’els èn stads exposts a tuns agressivs. Las funcziuns supplementaras che garanteschan in access senza barrieras sajan er uschè interessantas, perquai che las persunas pertutgadas possian reglar sezzas la grondezza ed il cuntrast dals suttitels da lur apparat da televisiun.

Colliaziun nova da televisiun ed internet
Ils suttitels èn dentant impurtants era per autras gruppas: persunas cun biografia da migraziun per exempel e persunas da lingua estra pon era nizzegiar quels.

Ed er il vast public profitescha da la purschida supplementara da HbbTV: sch’ins smatga il buttun cotschen dal telecumond, s’avra giudim il monitur ina glista da navigaziun ed ins po sa colliar cun Play SRF, teletext e tut las staziuns da radio. Fans dal sport pon guardar la gronda part dals livestreams dad SRF Sport e pon profitar da servetschs supplementars via l’internet.

La televisiun colliada cun servetschs online multifars ha gia cuntanschì las stivas svizras. Surtut la giuventetgna nizzegia la colliaziun da la televisiun cun l’internet per consolas da gieu e sticks da streaming. Ma la colliaziun da l’internet cun la televisiun porscha bler dapli che mo la pussaivladad da «dar gieus da computer».

Sper las offertas supplementaras èsi pussaivel da furnir infurmaziuns aposta per tscherts segments da clientella. Quai è in’interacziun lucrativa da televisiun ed internet che porta in niz supplementar a las consumentas ed als consuments da la televisiun, ma che avra natiralmain era portas a l’industria da reclama. E tuttina sa stenta la SRG SSR tant sco pussaivel da renunziar a reclama.

Daniela Huwyler, matg 2023