Il servetsch supplementar che collia ils umans cun la vita

Crimis cun suttitels – quai signifitga per umans senza udida d’esser ina part da la societad. Perquai sajan las stentas da la SRG SSR en questa direcziun fitg impurtantas, di la Federaziun svizra dals surds.

Victor Büser è surd dapi la naschientscha. Oz è el maridà – cun ina dunna surda. El ha trais figlias, la giuvna è era surda.

Il fatg ch’el n’auda betg n’al ha betg impedì da daventar electricist e da sa perfecziunar al mainagestiun, da manar in hotel per seminaris e da presidiar oz l’Associaziun basilaisa per las persunas senza udida.

La saira guarda Victor Büser gugent televisiun: «Jau guard films romantics e qua e là documentaziuns e reportaschas. Grazia als suttitels poss jau giudair quests films», di el ed agiuntescha che bunamain tut las purschidas da Netflix sajan medemamain disponiblas cun suttitels, surtut las serias davart medischina ed istorgia.

Quellas han dentant in pitschen dischavantatg. Ils suttitels n’èn betg colurads sco tar la SRG SSR. Suttitels colurads han l’avantatg che la colur correspundenta gida las persunas senza udida e las persunas cun donns da l’udida d’attribuir ils texts a las figuras. In ulteriur servetsch supplementar nizzaivel èn ils suttitels che explitgeschan quai che capita davosvart, p.ex. «in isch sbatta», «ins auda sajets», «ins auda musica» u «in pop sbragia».

Grazia a la nova tecnologia HbbTV han oz er umans senza udida in access senza barrieras als programs da televisiun. L’abreviaziun in pau cumplitgada stat per «Hybrid broadcast broadband TV», pia in apparat da televisiun ch’è collià cun l’internet e furnescha purschidas supplementaras durant l’emissiun. Grazia a HbbTV s’augmenta il dumber d’emissiuns cun suttitels cuntinuadamain. Dapi il schaner è per exempel suttitulada era la talkshow «Gredig direkt » sin SRF.

Gian Reto Janki è dapi dus onns senza udida. El ha gì ina meninghitis che ha manà a la surdadad. «Jau guard la ‹Tagesschau› gugent en la lingua da segns. Ulteriuras emissiuns sco crimis, la ‹Rundschau›, ‹10vor10› u films documentars guard jau cun suttitels», scriva el.

El appreziescha che la SRG SSR è sa cunvegnida ensemen cun la Federaziun svizra dals surds da suttitular almain 80 pertschient dals programs en tudestg, franzos e talian. Ultra da quai è l’interpresa s’obligada da porscher 1300 uras d’emissiuns en la lingua da segns. Per la maioritad dals umans senza udida è la lingua da segns lur lingua materna. Perquai fai senn da translatar en la lingua da segns emissiuns da novitads cun cuntegns cumplitgads.

Las ultimas barrieras tecnicas
Er l’anteriur mainafatschenta da la Federaziun svizra dals surds, Harry Witzthum, beneventa las stentas da la SRG SSR d’accelerar la tecnologia per porscher programs da televisiun accessibels senza barrieras: «Igl è impurtant ch’ils umans senza udida na vegnian betg exclus dals temas che commovan la societad. Entant ch’ina seria è per nus spir divertiment, permetta quella ad umans cun questa restricziun da participar a la vita sociala cun tut sias tematicas. Uschia pon els prender part a las discussiuns e na sa sentan betg exclus.»

Da preschent dettia dentant anc problems tecnics. Surtut en connex cun ils cuntegns via HbbTv na funcziunia anc betg tut senza incaps. Quels na pon ins betg retschaiver sur tut ils servetschs da raits da cabel. Witzthum di che dus recurs cunter gestiunaders privats da raits da cabel sajan perquai pendents tar l’Uffizi federal da communicaziun.

L’avantatg ed il basegn da quests servetschs supplementars paran dentant incontestads: var 10’000 fin 20’000 persunas èn cumplettamain senza udida, bundant in milliun patescha da donns da l’udida. L’ultima gruppa pertutga surtut persunas pli attempadas che perdan plaun a plaun lur udida. U umans che han in donn da l’udida pervi d’in accident u perquai ch’els èn stads exposts a tuns agressivs. Las funcziuns supplementaras che garanteschan in access senza barrieras sajan er uschè interessantas, perquai che las persunas pertutgadas possian reglar sezzas la grondezza ed il cuntrast dals suttitels da lur apparat da televisiun.

Colliaziun nova da televisiun ed internet
Ils suttitels èn dentant impurtants era per autras gruppas: persunas cun biografia da migraziun per exempel e persunas da lingua estra pon era nizzegiar quels.

Ed er il vast public profitescha da la purschida supplementara da HbbTV: sch’ins smatga il buttun cotschen dal telecumond, s’avra giudim il monitur ina glista da navigaziun ed ins po sa colliar cun Play SRF, teletext e tut las staziuns da radio. Fans dal sport pon guardar la gronda part dals livestreams dad SRF Sport e pon profitar da servetschs supplementars via l’internet.

La televisiun colliada cun servetschs online multifars ha gia cuntanschì las stivas svizras. Surtut la giuventetgna nizzegia la colliaziun da la televisiun cun l’internet per consolas da gieu e sticks da streaming. Ma la colliaziun da l’internet cun la televisiun porscha bler dapli che mo la pussaivladad da «dar gieus da computer».

Sper las offertas supplementaras èsi pussaivel da furnir infurmaziuns aposta per tscherts segments da clientella. Quai è in’interacziun lucrativa da televisiun ed internet che porta in niz supplementar a las consumentas ed als consuments da la televisiun, ma che avra natiralmain era portas a l’industria da reclama. E tuttina sa stenta la SRG SSR tant sco pussaivel da renunziar a reclama.

Daniela Huwyler, matg 2023