36 chartas, 7 shows e bler sentiment da cuminanza: pertge ch'il «Donnschtig-Jass» è uschè prezius

Dar jass è in sport naziunal, ina tradiziun vivida – e l’element principal d’ina da las emissiuns da televisiun las pli popularas da la SRG SSR. En l’emissiun vai per dapli che per divertiment pur: il «Donnschtig-Jass» reunescha umans. Impressiuns da l’emprima ediziun da questa stad.

Gievgia, ils 4 da fanadur 2024. 16.00: la prova generala

Ils 370 bancs da festa en il center da Seengen al Lai da Hallwil èn daditg occupads – sco sche l’emprima ediziun dal «Donnschtig-Jass» da la stagiun cumenzass mintga mument. «49 aagseit, 52 gmacht, Differenz 3», aud’ins a dumbrar sur las boxas da l’autpledader l’arbitra Sonia Kälin durant la prova generala. Igl è murquiet. Gieu da concentraziun e party da stad gigantica; il «Donnschtig-Jass» fa pussaivel il nunpussaivel.

«Sche jau vi declerar ad insatgi tge che Public Value è, alura è questa emissiun ina da mes emprims exempels», raquinta Henriette Engbersen, manadra dal sectur Public Value da la SRG SSR. Cun per part passa 500’000 aspectatur:as na saja il «Donnschtig-Jass» betg mo il hit da quotas dal program da stad, el saja er ina gronda plivalur per la populaziun dal lieu d’emissiun respectiv. «Davent da l’emprim charret da material sin la plazza fin a l’ultim banc da festa che vegn mess ensemen èn ils umans part d’in grond entir. Ensemen cun nossa equipa, il comité d’organisaziun e visitadras e visitaders da l’entira regiun.»

20.:00: sa stgaudar cun las moderaturas ed ils moderaturs

Fin 30 secundas avant l’emissiun fan Rainer Maria Salzgeber ed il co-moderatur Stefan Büsser sgnoccas cun la glieud preschenta. 3500 persunas èn vegnidas oz. La pli gronda gnervusitadadad è da sentir a las maisas lungas dals fans da Scuol e da la Val Müstair. Els cumbattan en tschintg rundas da jass per pudair retschaiver l’emissiun in’emna pli tard en lur vischnanca. I va per bler, tuts dus lieus èn sa preparads mais a la lunga. A la fin vegnan a decider mo paucs puncts da differenza.

Dar jass na saja betg mo in sport naziunal popular, il gieu da chartas saja era sin la glista naziunala da las tradiziuns vividas – sco il tschaiver da Basilea u il martgà da tschagulas da Berna, declera Henriette Engbersen. «Ed en il ‹«Donnschtig-Jass›» è il gieu l’element principal d’ina emissiun da divertiment cun gronda plivalur.» Precis questa grondezza betg mesirabla vulan las persunas responsablas per il Public Value far accessibla ad uschè blers umans sco pussaivel. «Sch’ils umans na tegnan qua sin la plazza ed a chasa betg mo endament il total da la tavla da jass, mabain prendan cun els era la regurdientscha d’ina bella saira communabla, alura è quai in grondius Public Value. Pertge che quest sentiment da cuminanza cun far festa e star da cumpagnia è pli impurtant che mai en in mund polarisà.»

21.:15: la Stubete Gäng sin la tribuna da show

Seengen è en pe sin ils bancs da festa e chanta a tut pudair «Willisau», la pli nova chanzun da la Stubete Gäng. Er anc, cura che la musica è daditg finida.

La party da stad è lantschada. Igl èn quels muments che portan era l’equipa tras las lungas emnas da jass. Tut tenor l’incumbensa èn las collavuraturas ed ils collavuraturs durant set emnas bunamain nonstop da viadi. Engiadina, Lai da Bienna, Svizra Centrala, regiun da Friburg, Glaruna. «Igl è strapatschus, igl è bler – ma igl è er adina puspè sco da passentar in lung champ da stad cun grondius umans. Onn per onn emprendain nus uschia d’enconuscher la Svizra e sias abitantas e ses abitants or d’ina perspectiva cumplettamain nova», declera Marco Krämer, vicemanader dal sectur show.

Venderdi, ils 5 da fanadur. 8.:30: «Salzi on Tour» vers Scuol

Ina curta fermada davant la claustra da Muri (AG). Rainer Maria Salzgeber ha dumagnà ils emprims 20 da totalmain 230 kilometers fin a Scuol – la vischnanca ha gudagnà lezza saira al Lai da Hallwil cunter la Val Müstair. Salzgeber è da viadi cun il velo da cursa. «Mia dunna ha gì l’idea che jau pudess mintgamai ir cun la forza dals musculs d’in lieu da represchentaziun a l’auter. E quai, malgrà che jau n’era anc mai sesì sin in velo da cursa avant mia emprima emissiun. Ma dar jass ed ir cun velo, quai va bain a prà. Tuts dus tutgan tar la DNA da la Svizra», di il Vallesan plain entusiassem. Ina mes’ura pli tard è era la quota qua: bunamain 430 000 persunas han guardà l’emissiun la saira avant. Salzgeber sa legra da sia premiera reussida: «Igl è per mai in grond privilegi da pudair moderar questa emissiun. Il mund avain nus gia scuvert, uss ans concentrain nus sin quai che sa chatta davant noss isch-chasa.» Di l’um da televisiun e sesa sin ses velo. Anc 3000 meters d’autezza fin a Scuol.

Nicole Simmen, fanadur 2024