«Per la diversitad d'opiniuns locala è il schurnal regiunal enorm impurtant»

Il schurnal regiunal da SRF rapporta en la Svizra tudestga dapi passa 45 onns davart la politica, l’economia, il sport e la cultura – da la regiun e per la regiun. Nus avain dumandà tschintg persunas dals secturs politica, cultura, scienza, schurnalissem e turissem tge impurtanza che haja il schurnal regiunal per ellas, lur regiun e lur lavur.

La Svizra è in pajais che sa definescha – sco strusch in’auter – cun sia regiunalitad. Ils dialects, ils usits e las tradiziuns sa differenzieschan d’in lieu a l’auter. E cun quels era la relevanza da las novitads: Quai che vegn decidì sin plaun naziunal ha differentas consequenzas per las singulas regiuns. Decisiuns sin plaun chantunal u communal èn percunter per las pli bleras persunas da relevanza directa. E gist davart talas decisiuns – e davart bler auter che capita en ina regiun – rapportan ils schurnals regiunals da SRF dapi passa 45 onns. Las redacziuns èn preschentas en set lieus da la Svizra: a Berna, Turitg, Son Gagl, Lucerna, Basilea, Aarau e Cuira. Las redacturas ed ils redacturs participeschan a sesidas parlamentaras, rapportan davart la cultura, l’economia e davart temas da la societad en lur regiun, tractan tematicas internaziunalas e naziunalas dal punct da vista local e produceschan mintga di via tut las plazzas da diffusiun quasi in’ura temp d’emissiun.

Per quest gener da schurnalissem local disponan bleras chasas da medias privatas d’adina pli paucas resursas. Il schurnal regiunal ha la finamira da satisfar a quest basegn – u almain da far ina punt a quests temas. Ma co percepeschan exponentas ed exponents da la politica, cultura e scienza, dal schurnalissem e turissem d’ina regiun il schurnal regiunal? Tge valur ha quel format per talas persunas? Nus avain dumandà tschintg dad ellas:

Thomas Christen, directur dal turissem da la regiun da vacanzas d’Andermatt

«Il pli stedi rapporta il schurnal regiunal davart nus, sche nus organisain events u sche nus survegnin in premi. Las cursas da passlung a Realp ubain las occurrenzas da velo e da musica ad Andermatt èn per exempel fitg dumandadas. Jau constatesch adina danovamain che bleras persunas consumeschan novitads anc adina savens via l’udida. Grazia al fatg che nus vegnin adina puspè menziunads restain nus sin il radar da las audituras e dals auditurs da radio. Cura che nus avain gì avant dus onns in grond manco da naiv, avain nus declarà en il schurnal regiunal co che nus avain preparà las vias cun mo diesch centimeters naiv. Quai ha interessà fitg blera glieud.

Ina societad cun responsabladad limitada activa en il turissem funcziunescha atgnamain sco in’uniun dal vitg: Sch’il vitg na renconuscha betg ella, po ella smetter. Perquai sun jau fitg cuntent, sche las medias tematiseschan nus. Savens obtegn jau schizunt anc emnas suenter ch’ina contribuziun è vegnida emessa en il schurnal regiunal resuns da persunas da l’entira Svizra Centrala. Sche SRF ed autras medias na faschessan betg pli questa lavur da publicitad, stuessan nus daventar sezs activs – surtut en las medias socialas.

Per che la pressa locala rapportia davart nus, stuain nus entant savens far bravamain belbel u schizunt scriver sezs ils artitgels. Las redacturas ed ils redacturs han adina pli pauca bainvulientscha. A mai dat quai da pensar. Sche quel trend cuntinuescha, na pudain nus prest betg pli abunar gasettas – almain naginas pli cun relevanza e cuntegn. Jau hai l’impressiun che l’opiniun da las persunas che scrivan u quella da las redacziuns vegnan savens valitadas sco pli impurtantas che l’obligaziun d’infurmar a moda neutrala. Bainduras hai jau mirveglias, schebain quai è motivà politicamain. Tar il schurnal regiunal è quai anc auter. Quel format satisfa ad in basegn impurtant. Quai ch’el furnescha è vardaivel, actual ed autentic. I na sa tracta betg d’in schurnalissem marcà da tesas. La redacziun ha in’auta pretensiun da qualitad ed jau n’hai anc mai fatg nauschas experientschas.

Per la diversitad d’opiniuns locala è il schurnal regiunal enorm impurtant. Sch’i na dess betg pli il format, fiss quai ina gronda sperdita. En ina democrazia stoi dar numerusas opiniuns, ina democrazia sto supportar differentas opiniuns.»

Kirsten Barkey, anteriura manadra da la communicaziun e dal marketing dal Teater da Lucerna

«Per il Teater da Lucerna èsi da vaira gronda impurtanza, schebain e co ch’i vegn rapportà davart sias producziuns. Jau hai per exempel l’impressiun ch’ina part da noss public spetga gugent anc ils rapports en las medias avant ch’ella sa decida per u cunter ina visita al teater, ed jau sai che bunas criticas pon effectuar in veritabel run sin ils tickets. Cunquai che las represchentantas ed ils represchentants dal schurnal regiunal visitan bleras da nossas premieras, gida l’emissiun en general da laschar esser dinamicas ed actualas las reportaschas davart la cultura.

Jau sun fermamain persvasa che las reportaschas davart la cultura adempleschan en general in’impurtanta incumbensa en la societad. Ellas mettan en il focus la cultura. E la cultura raquinta da quai ch’ans tegna ensemen sco societad, da quai ch’ans collia, e reflectescha quest liom. Ella creescha cuminanza, identitad e la pussaivladad da midar la perspectiva. Cuntrari ad in algoritmus ch’ans pavla cuntinuadamain cun infurmaziuns che nus enconuschain gia, pretenda la cultura nus adina danovamain ed è bainduras era malcumadaivla. Questa valur vegn dentant, pervia da l’impurtanza creschenta d’interess economics e politics, messa a chantun adina dapli.

La gronda forza dal teater è per mai il mument en la sala da teater. Qua sa radunan umans e passentan communablamain insatge unic, mintga sairada da teater è autra. Il teater stgaffescha in barat, reflectescha temas da nossa societad e raquinta istorgias ch’èn per nus actualas e relevantas. En tut las furmas culturalas – saja quai la musica, la litteratura, l’art visual, il film, il saut u il teater – ans confruntain nus cun nus sez:zas e cun noss ambient. E las medias fan medemamain quai en lur moda. Sco quai che la cultura maina discurs socials, pon las reportaschas davart la cultura iniziar discurs artistics, cuntinuar e derasar els.»

Christian Liechti, manader da la redacziun regiunala da Berna Friburg Vallais

«Il ‹schurnal regiunal da Berna Friburg Vallais› rapporta sco suletta redacziun regiunala da trais chantuns bilings. Nus stuain crear cun noss rapports in rom che unescha tant il Giura Bernais sco era la Part Sura Bernaisa. E las differenzas tranter las singulas regiuns èn immensas.

Nus stuain tractar en tuttas tematicas che tanschan sur la vischnanca e la regiun ora: eveniments locals ston damai avair in caracter exemplaric. Insatge ch’è per exempel interessant per la Regiun dal Lai da Bienna, sto er esser relevant per noss public en la Part Sura Bernaisa.

Il schurnalissem è la quarta pussanza en noss sistem democratic. Ina democrazia funcziunanta viva da la circumstanza ch’ella vegn reflectada ed accumpagnada a moda critica. Sche quai na capita betg, ha quai er in’influenza sin la participaziun democratica da las burgaisas e dals burgais. A bleras chasas edituras d’ina gasetta mancan pli e pli las entradas da la reclama. En consequenza vegnan entirs ressorts reunids ed i dat damain inputs da las differentas regiuns. Las gasettas dattan savens la preferenza a fatgs interessants, empè da la dar als relevants, ils temas daventan en consequenza pli banals. En temps, nua ch’il dumber da las medias localas sa reducescha marcantamain, ademplescha il schurnal regiunal ina rolla impurtanta.

Las incumbensas principalas dal schurnal regiunal cumpiglian las reportaschas davart la politica, l’economia, la societad, la cultura ed il sport. En nossa lavur ans concentrain nus consequentamain sin l’aspect regiunal. Nus essan en cas da satisfar il pli lunsch pussaivel a basegns impurtants. In factur che ma fa fastidis è il champ chantunal. Las reportaschas da bleras medias sa focusseschan sin la politica communala, qua vegnan temas chantunals savens a la curta. Ina raschun per quai è ch’il sectur communal pertutga bler pli directamain ils umans. Sche l’allontanament dal rument na funcziunescha betg a moda correcta, sa grittenta la glieud e reagescha per chattar tant pli svelt ina soluziun. E sin plaun naziunal interessan ils temas fitg gronds: la migraziun, la segirezza e la protecziun dal clima.

En nossas contribuziuns empruvain nus er adina da preschentar propostas per ina soluziun e da render conscients ils umans ch’ils problems èn en differents lieus ils medems. A mes avis èsi nossa incumbensa principala da contribuir ad ina meglra chapientscha interregiunala. Il schurnal regiunal fa punts tranter la populaziun urbana e rurala e tranter gruppas politicas. Questa chapientscha creain nus tranter auter cun la proximitad che nus avain cun nus noss public. Nus essan mintga di fitg datiers da las persunas che taidlan e nizzegian noss differents chanals. Nus rapportain davart noss ambient direct, nus essan ina part da la societad.»

Simon Roth, president dal cussegl da la citad da Lucerna

«Jau represchent la PS en il cussegl da la citad da Lucerna, il qual jau presidiesch dapi il settember 2024. Las medias percepeschan mia lavur e la valiteschan mintgatant era criticamain. Sco politicher ston ins dentant pudair viver cun ina tala critica.

En la citad da Lucerna è la preschientscha mediala da princip fitg buna grazia a publicaziuns sco la ‹Luzerner Zeitung› e ‹ZentralPlus›. Ma gia autras grondas vischnancas sco la citad da Kriens ubain Emmen cun mintgamai passa 30’000 abitantas ed abitants ston cumbatter bler dapli per attenziun. Las citads ston sa stentar per ch’i vegnia rapportà dad ellas. Ins po damai s’imaginar co che quai vesa pir or en vischnancas pli pitschnas. E quai malgrà che gea tuttas han in agen parlament.

Il ‹schurnal regiunal da la Svizra Centrala› ha in’impurtanta incumbensa. La redacziun sto guardar da rapportar a moda faira da l’entira regiun per pudair dar la visibilitad necessaria al sectur local e regiunal. Da las sesidas dal cussegl da la citad fa il schurnal regiunal adina part. Tenor mai è quai impurtant. Sche nus discutain davart interess locals e regiunals duai la glieud era vegnir a savair quai. Grazia al schurnal regiunal n’auda ella betg mo questas discussiuns, mabain survegn era la pussaivladad da sa far in’atgna opiniun e da daventar ina part da questa debatta.

Deplorablamain cuntanschan las medias classicas sco las gasettas ed il radio in public che daventa adina pli pitschen. Als umans mancan perquai savens las infurmaziuns impurtantas per sa far in parairi. Ma senza la furmaziun da l’opiniun è er il discurs politic en privel. Gist ils temas locals èn in bun access a la politica, perquai ch’els tangheschan directamain la glieud ed èn damai era pli palpabels. Ed il schurnal regiunal als contextualisescha.»

Jolanda Burger, scienziada da la communicaziun

«La primavaira 2024 hai dà in cas, nua ch’ina vischnanca vallesana ha decis da betg pli discurrer per in tschert temp cun il ‹Walliser Bote›. Ma igl è zunt impurtant da far quai, pertge che las medias èn il chaun da guardia da la democrazia. La populaziun ha il dretg d’intervegnir tge che capita.

Ils ultims onns hai jau prendì part ad in studi da la Scola auta spezialisada dal Grischun che ha analisà la situaziun actuala dal schurnalissem local e da la communicaziun communala. Sin fundament da quest studi è sa resultà ina glista da tut las medias localas, da paginas-web, medias stampadas fin a radio e televisiun. Questa glista vegn adina puspè actualisada ed illustrescha damai tge chanals che vegnan fundads da nov e tge redacziuns che vegnan serradas. Gist en il champ da las gasettas stampadas ves’ins in ferm regress, il qual las purschidas online na pon deplorablamain betg cumpensar dal tuttafatg.

Zunt drastics èn stads ils resultats d’ina enquista che nus avain fatg tant tar las medias sco er en differentas vischnancas. Ina da las dumondas è stada: Quant impurtantas èn las medias localas? La discrepanza tranter las respostas è enorma. Las medias considereschan sasezzas sco pli impurtantas che quai che las vischnancas fan. Bleras vischnancas èn da l’avis ch’ellas possian prender en maun sezzas la communicaziun. Natiralmain han las vischnancas in’incumbensa da communitgar. Questa tenuta po dentant avair per consequenza che represchentant:as communal:as eviteschan simplamain dumondas criticas e na dattan nagin scleriment pli a las medias. Deplorablamain han bleras vischnancas l’impressiun ch’ellas na vegnian betg represchentadas bain da las medias localas e valiteschan lur qualitad schurnalistica sco malcuntentaivla. Savens han ellas schizunt in zic raschun, cunquai che bleras medias localas han da sbatter cun la mancanza da resursas. Quai è l’avantatg dal schurnal regiunal: La redacziun dispona da las resursas necessarias per tractar temas, dals quals ins sa ch’els na genereschan nagins records da clics.

En regiuns che na disponan betg pli da medias regiunalas perdan ils umans savens il sentiment d’appartegnientscha. En pajais sco ils Stadis Unids da l’America sa resultan qua tras uschenumnads «news deserts», deserts da novitads. D’ina tala situaziun è la Svizra lunsch davent – e tuttina datti era qua regiuns cun ina represchentanza mediala fitg flaivla. Là ston ins sfugliar las paginas communalas per survegnir infurmaziuns.

Il schurnal regiunal po tuttavia gidar a cumbatter ina tal trend. El fa avant votaziuns chantunalas per exempel discurs cun candidatas e candidats e porscha cun quai in vast portfolio d’infurmaziun a sias audituras ed a ses auditurs. La redacziun è conscienta da moviments politics relevants ed ha in bun sentiment da decider, cura ch’i fa senn da rapportar davart in tema.

Il schurnalissem regiunal emprova da cuntanscher la glieud cun tematicas e problematicas, cun las qualas ella po s’identifitgar. Il schurnalissem regiunal e local tracta temas globals a moda simplifitgada: Tge signifitga quai ussa per mes ambient? Quai sveglia l’interess per il problem global – ed anc pli impurtant, er il cuntrari: Il schurnal regiunal renda accessibla la gronda politica mundiala.»

Registrà da Noemi Harnickell, matg 2025