L'«Echo der Zeit»: Ina fanestra al mund

L’«Echo der Zeit» festivescha ses 80avel anniversari. L’emissiun d’infurmaziun da SRF è damai ina da las pli veglias en tut il mund. In sguard sin sias entschattas e las dumondas: Co resta in’emissiun relevanta durant otg decennis? Quant capabla è ella da s’adattar a las sfidas futuras? E tge rolla gioga ella per la furmaziun da l’opiniun e la democrazia?

Il buglider d’aua sgarguglia, en la chombra dasperas aud’ins il platschergnim da la duscha. Sin la maisa-cuschina giaschan il telefonin ed ils uregliers da Jela Gerber. Igl è curt suenter la sis da la damaun. Avant che la giuvna da 21 onns va a la lavur, taidla ella novitads ch’èn gia veglias, emessas avant dudesch uras, revedidas da messadis da push e da las medias socialas. E tuttina mantegna ella ses ritual: Dapi il temp da scola l’accumpogna l’«Echo der Zeit» la damaun – sco la vusch da la situaziun politica mundiala, sco constanta fidabla en il mintgadi. «Sche nus dastgain gia viver a moda uschè privilegiada, stuain nus er ans confruntar cun quai che marscha en il mund», di Jela Gerber.

L’«Echo» vala sco product da parada schurnalistic dal radio da la Svizra tudestga. Durant trais quarts d’ura contextualisescha l’emissiun novitads actualas, furnescha discurs cun expert:as ed actur:as sco era reportaschas da la Svizra e da l’exteriur.

Ils 17 da settember 2025 festivescha l’«Echo» ses anniversari dad 80 onns – ed è cunquai probablamain la pli veglia emissiun d’infurmaziun tudestga dal mund ch’è vegnida transmessa cuntinuadamain. Da Radio Beromünster (1931) via DRS (1964) fin a SRF (2012): L’«Echo der Zeit» ha surventschì tut las midadas da nums e d’organisaziun da la staziun da radio, entant ch’el è sa midà mo levet. Fin oz ha l’emissiun tenor atgnas indicaziuns mintga di var in mez milliun audituras ed auditurs ed è il podcast politic-infurmativ streamà il pli savens en Svizra . Ma co ha l’«Echo der Zeit» pudì subsister uschè ditg? E: quant relevanta è ina tala emissiun anc en in mund, en il qual las infurmaziuns circuleschan a moda permanenta ed en il tact da secundas?

Cumenzà curt suenter la Segunda Guerra mundiala

«Damai, cumandant, Vus essas sco ch’i para stà da la partida, cura che Vus Americans avais tschentà il grond sistem da bischens tras la Frantscha, via ils quals Vus avais transportà il liquid vital per panzers, aviuns e vehichels a motor. Èn quests cundrizs sa cumprovads?» Da questa pli emprima registraziun da l’«Echo» dals 17 da settember 1945 exista oz mo pli in manuscrit.

Il partenari da l’intervista John Shaw, rapportader da l’armada da las truppas americanas en Frantscha, na fiss però tuttina betg stà d’udir en il radio. L’entir discurs è numnadamain vegnì protocollà, redigì e registrà live en il studio dad acturas ed acturs. La contribuziun ha dilucidà co ch’ils Americans han manà il 1944 durant l’invasiun en Normandia carburant tras pipelines a la front, empè d’al transportar cun camiuns via las vias destruidas. Actual n’è l’eveniment damai betg stà, ma tuttina relevant per las audituras ed ils auditurs: Il moderatur ha damai tschernì l’istorgia sco ancra tematica per discurrer davart la situaziun da provediment actuala da benzin en Svizra.

Il recept da la confitura da tschareschas ed in emprim correspundent

L’emettur naziunal Radio Beromünster, in dals antecessurs da SRF, ha lantschà l’«Echo der Zeit» sco emissiun successura da la «Weltchronik» che rapportava tant en Svizra sco a l’exteriur davart ils fatgs da la guerra. La populaziun svizra è stada fitg interessada vi da las consequenzas da la guerra. Suenter la fin da la guerra è il basegn d’infurmaziun stà pli grond che mai. E quai malgrà che l’«Echo» n’aveva a l’entschatta nagin cler concept. Ses cuntegns sumegliavan plitost ina «gronda maschaida da ‹fatgs divers›», sco quai che descriva l’autur Hanspeter Gschwend. L’emissiun ha damai rapportà davart temas da la politica federala, però era da l’emprim tschierv ch’è vegnì schluppettà en la Svizra Bassa. Ubain da la racolta da tschareschas a Basilea-Champagna – inclus in recept per far confitura da tschareschas.

L’onn 1948 è Hans Lang daventà l’emprim directur general da l’«Echo». El ha realisà che la Svizra è, sco pitschen pajais senza atgnas materias primas, dependenta existenzialmain da las relaziuns cun l’exteriur. Ses contemporan e collega Casper Selg sa regorda: «Lang insistiva adina sin il fatg che la glieud na stoppia betg mo chapir la Svizra, mabain cunzunt er ils svilups a l’exteriur.» Sut sia direcziun è l’emissiun daventada pli e pli rigurusa e professiunala.

Il 1960 èn la coordinaziun e la direcziun generala vegnidas reunidas sut in tetg a Berna, 14 onns pli tard è Raul Lautenschütz vegnì engaschà sco emprim correspundent a l’exteriur a temp cumplain, cun sedia a Washington DC. «L’‹Echo› è sco ina batgetta che vegn surdada d’ina generaziun a l’autra e che cuntinuescha sia cursa», descriva l’anteriur manader da redacziun Beat Soltermann il format.

L’«Echo», in project da l’entir SRF

La batgetta simbolica portan oz nov commembras e commembers da la redacziun. Mintgamai quatter persunas dal team realiseschan mintga di l’emissiun. Las rollas vegnan repartidas a moda dinamica: la responsabladad per la producziun, redacziun e moderaziun alternescha regularmain. Passads èn ils temps, durant ils quals acturas ed acturs sesevan davant il microfon e prelegevan ils texts. Oz vegn fatga l’entira lavur da schurnalistas e schurnalists da professiun.

Igl è las 10:15, in di d’avust dal 2025. Quatter redactur:as da l’«Echo» sesan enturn ina maisa en la pitschna stanza da sedutas en la Schwarztorstrasse 21 a Berna. Qua planiseschan els la nova emissiun e discuteschan quella dal di precedent. In tema dominescha quella damaun las lingias grossas en tut il mund: l’inscunter tranter Donald Trump e Vladimir Putin ad Alasca. Il problem: ils dus schefs da stadi s’entaupan pir suenter la fin da l’emissiun – i vala damai da chattar ina soluziun da cumpromiss. La redacziun decida da far in’intervista da profundaziun da sis minutas cun in’experta da la Russia davart la vista da Putin sin il mund.

Ultra dal team da l’«Echo» participeschan collavuraturas e collavuraturs d’autras partiziun da SRF a mintga singula emissiun. Correspundentas e correspundents dattan invista en las regiuns dal mund dumandadas, expertas ed experts da la scienza, l’economia e la politica contextualiseschan ils schabetgs, redacturas e redacturs da novitads decleran la relevanza d’infurmaziuns definidas. «L’‹Echo› mussa che noss mund na finescha betg cun la saiv da noss agen curtin, mabain ch’i dat davos quel anc bler dapli. Nus vulain drizzar noss’egliada sin lieus, sin ils quals auters na guardan betg», di la redactura Christina Scheidegger. Ella saja perquai superbia da lavurar en ina redacziun che rapportia per exempel adina puspè dal Sudan. «Nus partin tuttas e tuts il medem planet, consequentamain concerna tut nus en ina moda u l’autra.»

Per Jela Gerber è quest’egliada sin il mund in dals motivs principals pertge ch’ella taidla uschè gugent l’«Echo der Zeit»: Entaifer 20 minutas è ella infurmada en detagl davart ils pli impurtants eveniments mundials.

«Mai interesseschan cunzunt las reportaschas a la fin da l’emissiun davart x-in tema, al qual jau n’hai insumma betg pensà! A mai plaschi d’intervegnir co ch’i va cun ils umans en in’autra part dal mund.» La dunna da 21 onns frequenta ses ultim onn d’emprendissadi sco scrinaria. Ella haja udì l’emprima giada da l’«Echo der Zeit» d’amis, cura ch’ella gieva anc a scola. «Quels savevan ina massa fatgs incredibels», sa regorda ella. «Mo perquai ch’els avevan ina giada udì quai en l’‹Echo›.»

In’emissiun pretensiusa che ha ses pretsch

Igl è las 17:12. La redactura Zita Affentranger telefona cun la redacziun da novitads a Turitg. Las novitads curtas al cumenzament da l’emissiun na dastgan betg sa cruschar cun las ulteriuras contribuziuns. Lura telefonescha ella ina segunda giada. Affentranger ha chattà in sbagl en ina datoteca audio: «Ti menziunas il ‹1997› – na fiss quai betg pli tgunsch il 1996? Quai vegn avat en la minuta quatter nulla dus …» Affentranger penda si e susda. «L’entir tun original sto vegnir registrà danovamain.»

Per ina singula contribuziun en l’«Echo» pon tuttavia esser necessarias sis uras lavur. E quella lavur custa. En Svizra n’ha nagina interpresa da medias privata ils meds da finanziar in’emissiun sco l’«Echo der Zeit».

«Interpresas da medias privatas gudognan lur daners via il martgà, per exempel cun reclamas u abunaments», di il manader da redacziun Matthias Kündig. «In discurs da profundaziun davart la revisiun da las ovras socialas n’è betg in tema che generescha in’enorm auta quota d’auditori – e cun quella entradas da la reclama.» La SRG SSR saja dentant obligada da s’occupar era gist da tals temas. «Quai è ina part da nossa raschun d’esser.»

Cuntrari a pli baud è il schurnalissem adina pli pauc in’activitad, cun la quala ins po far daners. Ozendi van trais quarts da las entradas da reclama online a plattafurmas internaziunalas sco Google u Youtube . L’anteriur manader da redacziun Casper Selg observa la midada actuala dal mund da las medias cun inquietezza. «Gist perquai che las redacziuns da gasetta reduceschan lur persunal, èsi impurtant ch’il radio e la televisiun furneschian infurmaziuns cumplementaras fidadas», di Selg.

«Igl è era necessari da moderar las debattas entaifer la societad»

En il fratemp èsi curt avant las 18:00. La moderatura Christina Scheidegger exercitescha anc ina giada ses intro. En la stanza dasperas regulescha il tecnicist Harald Kapp il volumen ed inserescha ils audios preregistrads. Sin in monitur vesa el il plan da reschia cun mintga singul detagl: il signet, las lingias grossas e la frasa «Tge vul Vladimir Putin dal mund».

Igl è las 18:00. Kapp auza il volumen dal microfon da Scheidegger e gia resuna l’enconuschent tüt-tüt-tüüüt dal signet da l’«Echo». «Radio SRF, Echo der Zeit cun Christina Scheidegger. Quai èn noss temas en vista a l’inscunter dals schefs da stadi ad Alasca.»

Tuttina quant populara che l’emissiun è, l’«Echo der Zeit» vegn er adina puspè crititgà. El s’orienteschia memia fitg a sanestra, saja memia steri, memia pedant ed incapabel da s’adattar a las sfidas futuras. Ins haja manchentà bleras schanzas, di l’istoricher da radio Edzard Schade, ch’è s’occupà intensivamain cun l’istorgia da l’emissiun.

«L’‹Echo› dovria urgentamain ina nova furma da moderaziun», agiuntescha el. «I na tanscha betg da mo moderar l’emissiun – igl è era necessari da moderar las debattas entaifer la societad.» Quai possia ozendi per exempel succeder via las medias socialas u en forums d’internet per silsuenter integrar ils resultats en l’emissiun da radio. «Deplorablamain n’ha la SRG SSR enfin ussa betg investì a moda sistematica en quest sectur. Il contact cun il public sto cuntinuar a crescher – sche quai n’è betg il cas, va la marca en paglia.»

In dals puncts critics che l’auditura Jela Gerber pledenta è la dumonda da la coluraziun politica da l’emissiun . «Jau ma dumond: Sun jau mezza memia sanestra per vesair che quai è er il cas tar l’‹Echo›? U chapesch jau simplamain memia pauc tschella vart?» Da princip giavischia ella in meglier dialog tranter ils differents puncts da vista.

«En la democrazia directa sco la nossa è quest aspect da fitg gronda impurtanza», cuntinuescha ella. «Uschiglio na pudain nus betg furmar in’opiniun.»

Per l’anteriur redactur da radio Casper Selg è absurda la pretensiun che l’«Echo der Zeit» saja memia sanester: «Igl è forsa la schelta dals temas che ha adina puspè manà a questa renfatscha», di el. «Tschertas persunas na vulevan mai che nus discurrian per exempel davart la midada dal clima e lur raschuns pussaivlas. Mintga giada ch’igl è vegnì e ch’i vegn rapportà davart in tal tema, tuttina quant equilibradamain che quai succeda, hai num immediat che nus sajan in radio sanester.» I saja insumma fallà da pretender adina reportaschas equilibradas u neutralas: «Sche nus avessan en ina runda da discussiun, jau prend uss in exempel extrem, dus giasts che partan dal fatg ch’il mund saja radund, lura stuessan nus – per amur da l’equiliber – er envidar duas persunas che schessan ch’el saja plat. Talas persunas datti. Ma quai n’è betg correct. Las reportaschas ston esser objectivas e gistas.» Il manader da redacziun actual, Matthias Kündig, parta questa opiniun: «La critica che l’‹Echo› saja memia sanester è uschè vegl sco l’emissiun sezza», di el. «Quai è però ina reproscha generala adressada a las medias. L’emissiun è dentant fitg equilibrada.»

Infurmaziuns fidadas – in bain adina pli scart

Midadas cuntanschan l’«Echo der Zeit» mo plaun a plaun. Quai po mintgatant er esser frustrant per las redacturas ed ils redacturs che modifitgassan gugent la structura.

Tuttina è il manader da redacziun Matthias Kündig segir che l’«Echo» saja capabel da s’adattar a las sfidas futuras: «I daventa in bain adina pli scart da pudair sa fidar d’infurmaziuns», di el. «L’‹Echo› fa frunt a questa tendenza.» Ed er Edzard Schade conceda: «L’‹Echo der Zeit› è adina stà datiers dals basegns dals umans.» Quai vesian ins bain a maun da la contribuziun davart la racolta da tschareschas: Ozendi po quai parair curius da proponer in recept en in’emissiun politica – ma da lezzas uras eran las victualias scartas. Per la populaziun eran recepts bunmartgads ordvart relevants.

Entant èsi las 18:45, l’emissiun è finida. La moderatura Christina Scheidegger metta sia buttiglia da baiver en il satgados, prenda quel si dies e fa adia a sia collega Zita Affentranger enten ir dad isch ora. Durant che sa stizzan las glischs en il studio da radio a Berna, gira il mund vinavant. L’«Echo der Zeit» vegn a rapportar la saira vegninta davart quai ch’è succedì. Jela Gerber vegn a tadlar l’emissiun la damaun sequenta. Ed uschia fa l’«Echo» precis quai che ses num empermetta: El resuna. E quai anc ditg suenter ch’ils eveniments mundials han cuntinuà cun lur cursa rasanta.

Noemi Harnickell, avust 2025