«La perspectiva svizra è absolutamain necessaria»

Las elecziuns en l’USA èn stadas il grond eveniment da l’onn. Per il public svizzer mettan correspundent:as a l’exteriur mintgamai en in context eveniments sco tal. Pertge che quai è impurtant, decleran Guido Keel, scienzià da medias, e Jordan Davis, correspundent da RTS en l’USA.

Tgi che vul savair tge che capita insanua sin quest mund chatta oz spert en l’internet infurmaziuns, videos ed artitgels da gasettas localas. Quai metta adina puspè en dumonda la necessitad da correspundent:as a l’exteriur – surtut perquai che bleras medias èn sut squitsch da spargnar. En quel connex emblid’ins savens: la lavur da correspundent:as a l’exteriur è pli che mai impurtanta, gist er en vista a la globalisaziun ed a la dischinfurmaziun creschenta. Mo correspundent:as èn numnadamain capab:las da contextualisar sistematicamain infurmaziuns per il public svizzer.

Qualitad e nianzas

Jordan Davis è dapi il 2021 correspundent per RTS en l’USA. I na bastia betg da leger la «New York Times» u la «Washington Post» per chapir la societad americana, di el. Talas medias sa drizzian ad in public american e negligeschian infurmaziuns che consument:as sviz:ras da medias dovrian per propi chapir tscherts temas. Gist durant il temp da las elecziuns saja per exempel impurtant d’enconuscher l’ambient d’infurmaziuns, en il qual las Americanas ed ils Americans vivan: «Ins sto discurrer cun la glieud en l’America per chapir co ch’ella s’infurmescha. E deplorablamain èsi uschia che las Americanas ed ils Americans da tuttas duas varts dal spectrum politic s’infurmeschan adina pli pauc cun agid da funtaunas verifitgadas, pia cun agid da lavur schurnalistica seriusa», di Jordan Davis.

Correspundent:as han in access privilegià a la populaziun, ad electuras ed electurs. El:las vegnan numnadamain savens percepid:as sco politicamain pli neutral:as che schurnalist:as da l’agen pajais – gist en l’USA, nua che numerus:as schurnalist:as valan sco partischant:as quai che pertutga la politica. Uschia pon correspundent:as gidar da differenziar meglier, accentuescha er il scienzià da medias Guido Keel da l’Institut per scienza da medias applitgada da la ZHAW: «Correspundent:as han dapli pussaivladads dad ir sur il foss usità dals dus champs. El:las constateschan era savens che la divisiun è pli pitschna che quai ch’ins s’imaginescha dad ordaifer.»

Tant per la rapportaziun electorala sco era per rapports davart temas socials vala: igl è impurtant da s’occupar cun la realitad dal mintgadi da la populaziun en il pajais respectiv. Uschiglio exista il privel che las consumentas ed ils consuments da medias cumenzan a stereotipisar e betg pli s’accorscher da nianzas. Il correspundent da RTS Jordan Davis numna l’inflaziun en l’USA sco exempel. Tenor las statisticas è quella regressiva. Blers indicaturs al lieu intermedieschan dentant in’impressiun cuntraria. «Per exempel è creschì il squitsch da dar in bunamaun. Quai è in factur che las statisticas na resguardan betg, ma che fa vegnir pli chara la vita da la populaziun americana». Mo ina schurnalista u in schurnalist al lieu possia percepir tals facturs e qua tras propi chapir la societad e la declerar a consument:as da medias.

Tras ils egliers spezials

Correspundent:as hajan plinavant ina vista speziala sin ils temas: la perspectiva svizra ch’el:las porschan, saja «absolutamain necessaria», di Guido Keel, professer a la ZHAW. Cun rapportar davart eveniments mundials ston particularitads svizras vegnir resguardadas, per exempel nossas numerusas interpresas orientadas vers il mund en il sectur da bancas e da farmazia. Facturs, als quals per exempel collavuratur:as da medias franzos:as u tudestg:as na pensassan betg. «Ultra da quai han correspundent:as sviz:ras experientscha cun multiculturalitad e plurilinguitad. Qua tras vesan el:las las sfidas dal pajais, dal qual el:las rapportan, tras quests egliers culturals spezials», manegia Guido Keel.

Questa sensibilitad sa manifestescha er en la tscherna dal tema. Correspundent:as enconuschan fitg bain lur public. Jordan Davis, che giauda grondas libertads redacziunalas, sa posa per la tscherna dal tema sin in indicatur fitg subjectiv: «Jau m’imaginesch dad esser en Svizra vi da la tschaina cun ami:as. Ed emprov d’anticipar dumondas davart svilups ed eveniments ch’el:las na chapeschan betg», declera el. Il public svizzer saja mirveglius e cosmopolitic, el enconuschia bain l’USA. «Il public ha ina savida da basa. Jau na stoss per exempel betg declerar che las Americanas ed ils Americans possedan armas. E la Svizra è in pajais federalistic e porscha, sco l’USA era, la pussaivladad d’eleger per correspundenza», di Jordan Davis. «Quai èn tut fatgs che jau na stoss betg declerar. Sche jau ma drizzass ad in public franzos, na fiss quai betg il cas.»

Quai che capita là, ha era consequenzas per qua

Pervia da las elecziuns è l’USA stada spezialmain preschenta en las medias ils ultims mais – per l’in u l’autra memia preschenta. Ella saja anc adina ina superpussanza globala, di Jordan Davis. I saja impurtant da rapportar davart ils svilups en l’America, perquai che las decisiuns prendidas là hajan era consequenzas en l’Europa. Ed uschia era qua en Svizra. «Sin fundament da sia situaziun geografica profitescha la Svizra era senza esser commembra da la NATO da la stabilitad dal continent europeic. Ina stabilitad che vegn era garantida da l’USA.» Betg il davos perquai che Donald Trump ha menziunà durant il cumbat electoral ses dubis en connex cun l’engaschament da la NATO, èn ils resultats da l’elecziun da gronda impurtanza era per la Svizra. Ed en general ed abstrahà da las elecziuns: il svilup economic ed il svilup da moviments socials en l’USA han adina er in effect sin l’Europa. Tant pli impurtanta è ina rapportaziun professiunala davart eveniments actuals.

Lucie Donzé, november 2024